طراحی و تحلیل ساختار سازمانی در یک نگاه:
طراحی و تحلیل ساختار سازمانی راهی برای اجرای برنامه استراتژیک و دستیابی به اهداف سازمان شماست.
طراحی مجدد ساختار سازمانی همواره با پیشرفت چشمگیر از نظر کیفیت، رضایت مشتری و بهبود خدمات به مشتریان، جابجایی و غیبت کمتر کارکنان، افزایش بهرهوری و غیره همراه است. طراحی سازمانی در انواع سازمانها صرف نظر از اندازه و تجارت مفید است. نوع اینکه چقدر زمان برای طراحی مجدد هر سازمانی نیاز است به اندازه، ساختار، ماهیت کسب و کار و منابع موجود آن بستگی دارد. طراحی مجدد سازمانهای بزرگ با ساختار پیچیده زمان و منابع زیادی میطلبد اما سازمانهای کوچک را میتوان در زمان بسیار کمتری با منابع کمتر طراحی و تحلیل کرد.
آیا بهرهوری کلی شرکت شما با روند رو به رشدی روبروست؟
آیا نقش و وظایف هر یک از کارکنان مشخص و شفاف است؟
درک اصطلاح «طراحی و ساختار سازمان» به شما در شناخت اهمیت پایه و طراحی در افزایش بهرهوری و حرکت به سمت اهداف شما، کمک میکند.
«طراحی سازمانی» شامل بازسازی نقشها و ساختار، سطح سلسله مراتب و تغییر شرایط بر اساس نیازهای تجاری یا سازمانیست. «ساختار سازمانی» نقشها، سطوح سلسله مراتبی و شرایط مختلف در یک سازمان را نشان میدهد.
اما سازمانها و شرکتها با پیشهکردن دانشهای قدیمی و با تصور بر اینکه حفظ ساختار قبلی سازمان هزینه و انرژی کمتری میطلبد، به سمت طراحی و تحلیل سازمان نمیروند. چه بساکه هزینه برای طراحی و تحلیل سازمان، انباشت سرمایه در جهت افزایش بهرهوری و سرعت بخشیدن به روند رو به توسعهی سازمان است.
به عبارت ساده تر، «طراحی سازمانی» به طراحی و بازسازی ساختار سازمانی اشاره دارد. خود فرآیند طراحی سازمانی با هدف یافتن هر نوع عنصر معیوب یا ناکارآمد مرتبط با سیستم، ساختار سازمان، فرآیند و فرهنگ کاری سازمان است. شناسایی این عناصر منجر به اصلاح آنها میشود تا بتوانند هدف یک سازمان را بهتر برآورده کنند.
بنابراین، طراحی سازمانی و ساختار سازمانی با یکدیگر مرتبط هستند، اما تفاوت جزئی با هم دارند. ساختار سازمانی، سازمانها را به شکلی ثابت نشان میدهد که میتواند از طریق نموداری بهعنوان «ارگانوگرام» ارائه شود. این نمودارها یا نمودارهای سازمانی تفسیر آسانی از عملکردهای مختلف سازمانها و روابط آنها ارائه میدهند. همچنین، آنها سلسله مراتبی از کارکنان یعنی مدیران، رهبران، سایر اعضای تیم و سطوح نظارت را نشان میدهند.
در مقابل، طراحی سازمانی نمایانگر دیدگاه پویا از یک سازمان است. این بیشتر فرآیندها و روشهایی است که به ساختار سازمانی و تجدید ساختار برای عملکرد روان و مؤثر کمک میکند. طراحی سازمانی همچنین مبتنی بر مدیریت تغییر است که به موجب آن، خواستههای سازمانی ساختار و عملکرد خود را تغییر میدهند تا نیازهای پیشرفتهای فناوری، عوامل بازار، نیازها و انتظارات مشتری و غیره را برآورده کنند. با کمک طراحی سازمانی، سیستمهای ضعیفتر یک سازمان شناسایی شده و میتوان برای تقویت آنها گامهای اصلاحی برداشت.
ساختار سازمانی عبارت است از گروهبندی منابع در سطوح مختلف بسته به مسئولیتها، قدرت و موقعیت آنها. ساختار سازمانی به بخشهای مختلف در یک شرکت کمک میکند تا دادهها را مبادله کنند، هماهنگ کنند و برای دستیابی به اهداف تجاری با یکدیگر همکاری کنند.
طراحی ساختار سازمانی توسط شرکت رسا به شما اطمینان میهد که کارکنان به تناسب مهارتهای خود، پست مربوطه را بهدست آوردهاند. سیستم عامل مسئولیتپذیری و اختیار هر نقش را نشان میدهد. این امر هرگونه عدم قطعیت در مورد عملکرد و گزارشدهی وظایف را از بین میبرد و بهرهوری کارکنان را نیز افزایش میدهد.
شرکت رسا برای شما این امکان را فراهم میآورد که فعالیتهای مشابه را گروهبندی کنید تا بتوان بخشهایی را برای هر واحد شناسایی کرد. این شناسایی به ایجاد سلسله مراتب از کارکنان بر اساس وظایف کمک میکند.
ممکن است ساختاری برای یک سازمان مناسب و برای سازمان دیگر که در محیط جغرافیایی دیگری قرار گرفته، نامناسب باشد. با این وصف معمولاً صنایع مشابه از لحاظ سازماندهی تا حد زیادی از تجربیات دیگران استفاده میکنند و سعی میشود از لحاظ ساختاری، از سازمانی که نقش رهبری یک گروه صنعتی را دارد تبعیت شود. به طور مثال شرکتهایی که کالاهای مصرفی تولید میکنند؛ معمولا ساختارهای بخشی را بر حسب کالا یا منطقه جغرافیایی انتخاب میکنند . همچنین اندازه و وسعت سازمان در نوع سازماندهی نقش دارد. مثلاً شرکتهای کوچک معمولاً ساختار وظیفهای (Functional) ، شرکتهای متوسط معمولاً ساختار بخشی و شرکتهای بزرگ معمولاً ساختار واحد استراتژیک (SBU) یا ماتریسی را بر میگزینند.
باید توجه داشت که به همان نسبت که در سازمان بخشهای متعددی ایجاد میشود، سازمان نیز رشد میکند و از آن رو که مأموریتها و هدفهای آن تغییر میکند، ساختار سازمانی آن نیز لازم است تغییر کند. کنار یکدیگر قرار دادن بخشهایی ک از نظر ماهیت کاری و جغرافیایی هماهنگی بیشتری دارند و از سوی دیگر ایجاد واحدهایی با شخصیت حقیقی یا حقوقی مستقل (تقسیم سازمانهای بزرگ به کوچک
(USB))، علاوه بر آثار اقتصادی، در تعدیل منابع انسانی سازمانها و شرکتها تاثیر قابل توجهی میگذارد. علاوه بر اینکه مولفههایی نظیر اندازه و حجم سازمانها بر شکلگیری ساختار رسمی اثرگذار است، مولفههای دیگری شامل عوامل برونسازمانی و درونسازمانی و عوامل متعدد دیگری نیز بر شکل ساختار تاثیرگذار است. معمولا برای جلوگیری از تغییرات مکرر که منجر به هرج و مرج و بلاتکلیفی در سازمان میشود، بهتر است عوامل کلیدی و غیرقابل اجتناب مورد توجه قرار گیرند (Divisional).
تجزیه و تحلیل سازمانی با بررسی عمیق ابتکارات و ساختار سازمانی در سطح بالا آغاز میشود، از جمله:
اگر سوالات شما در این بخش پاسخ داده نشده بود از طریق فرم مشاوره سوالات خود را مطرح کنید. کارشناسان ما به سرعت پاسخ شما را خواهند داد.
ساختار سازمانی یک الگو یا چارچوب است که ترکیبی از روابط، وظایف، مسئولیتها، قدرت، و کنترلها را که یک سازمان را تشکیل میدهند، مشخص میکند. ساختار سازمانی به عنوان چارچوبی که سازمان در آن عمل میکند و ارتباطات داخلی و خارجی آن را مشخص میکند، مهم است. این ساختار ممکن است به شکل سلسله مراتبی، ماتریسی، شبکهای و یا ترکیبی از اینها باشد.
انواع ساختار سازمانی متنوع هستند و به تناسب اندازه، صنعت، فعالیتها و نیازهای خاص هر سازمان متفاوت است. مهمترین ساختارهای سازمانی عبارتند از:
ساختار سلسله مراتبی
ساختار ماتریسی
ساختار شبکهای
ساختار آزاد
ساختار متمرکز
ساختار دموکراتیک
انتخاب بهترین ساختار سازمانی بستگی به موارد مختلفی دارد، از جمله اندازه و نوع سازمان، فعالیتها، صنعت، فرهنگ سازمانی، و نیازها و هدفهای مشخصی که سازمان دارد. برای انتخاب بهترین ساختار سازمانی برای شرکت خود بهتر است با متخصصین این حوزه مشورت کنید. مهندسین مشاور رسا با بیش از یک دهه سابقه در حوزه طراحی و تحلیل ساختار سازمانی آماده مشاوره به شما عزیزان در این زمینه و طراحی ساختار برای سازمان شما به بهترین شیوه است.
رویکرد ساختار سازمانی به نحوهای اشاره دارد که یک سازمان از لحاظ ساختاری طراحی و مدیریت میشود. این رویکردها میتوانند بر اساس مجموعهای از اصول، ارزشها، و رویکردهای کلی درباره سازماندهی و اداره سازمان باشند.
چارت سازمانی نمایشی از ساختار سازمانی است که به صورت گرافیکی نمایش داده میشود. این نمودار شامل جزئیاتی از واحدها، ارتباطات، و سلسله مراتب مدیریتی داخلی سازمان است. چارت سازمانی اغلب به عنوان یک ابزار مدیریتی برای نشان دادن ساختار و تنظیمات سازمان استفاده میشود و کمک میکند تا افراد به راحتی مسئولیتها و ارتباطات در سازمان را درک کنند. بنابراین، میتوان گفت که ساختار سازمانی مفهومی مفید برای توصیف نحوه سازماندهی و ساختار عمومی یک سازمان است، در حالی که چارت سازمانی به عنوان یک ابزار مدیریتی برای نمایش جزئیات ساختار و ارتباطات داخلی سازمان استفاده میشود.
ساختار سازمانی از چندین مولفه یا عنصر تشکیل شده است که هرکدام نقش مهمی در تنظیم و سازماندهی سازمان ایفا میکنند. مهمترین این عناصر عبارتند از:
تقسیم کار (Division of Labor)
تعیین سلسله مراتب (Hierarchy)
اختیارات و مسئولیتها (Authority and Responsibility)
استانداردها و روشها (Standards and Procedures)
تعاملات سازمانی (Organizational Interactions)
فرهنگ سازمانی (Organizational Culture)
گروه مهندسین مشاور رسا (شرکت راهبران سیستم آتیه) در سال 1386 با اعتقاد به اصل مشتریمداری، توسط آقای دکتر امیر شکاری و با پشتوانه علمی کارشناسان خبره دانشگاهی و صنعتی، با هدف ارائه خدمات در زمینه بهبود عملکرد سازمانها، بنیانگذاری شد. این مجموعه در راستای ارائه خدمات تخصصی و آموزشی به سازمانهای صنعتی و خدماتی، تا کنون موفق به اجرای قریب به 250 پروژه در سیستمهای مدیریت کیفیت و بهبود عملکرد در سطح ملی و بینالمللی و برگزاری بیش از 200000 نفر ساعت دورهی آموزشی مرتبط گردیده است.
آدرس:
تهران – خیابان سهروردی شمالی کوچه مهاجر پلاک ۳۴واحد ۱
کدپستی: 1555813515
تلفن: 86045213–۸۸۵۱۷۲۶۸